“บุคคลัภย์” เป็นกิจการที่ดำเนินงานด้วยชาวไทย
สามารถให้บริการตลอดจนชี้แจงระบบการหักบัญชี
การโอนเงินด้วยเช็คแก่ลูกค้าไทยจีนได้เป็นอย่างดี บรรดาพ่อค้า นักธุรกิจและทางราชการ จึงนิยมใช้บริการกันอย่างมากมาย ปริมาณเงินรับเข้าและจ่ายออกจึงสูงขึ้นอย่างรวดเร็ว
หลังการดำเนินธุรกิจธนาคารพาณิชย์ของบุคคลัภย์สามารถดำเนินการไปได้ดี กรมหมื่นมหิศรราชหฤทัย จึงตัดสินพระทัยที่จะเริ่มประกอบธุรกิจด้านการค้าระหว่างประเทศ โดยเฉพาะด้านการแลกเปลี่ยนเงินตรา
พระองค์ทรงตระหนักดีถึงความสำคัญของธุรกิจด้านการค้าต่างประเทศ
ดังนั้นเพื่อให้ธนาคารที่จะทรงตั้งขึ้น
สามารถดำเนินธุรกิจด้านนี้ได้อย่างกว้างขวาง มีตัวแทนอยู่ในทวีปยุโรป
รวมทั้งเพื่อให้พนักงานของธนาคารได้มีโอกาสเรียนรู้วิธีการดำเนินงานเกี่ยวกับการติดต่อด้านการค้าต่างประเทศ
พระองค์จึงทรงเชิญชวนให้ดอยซ์เอเชียติสแบงก์ (Deutsch Asiatische Bank) ของประเทศเยอรมนี
และเดนดานส์เกลานด์มานด์สแบงก์ (Den Danske Landmancls Bank) ธนาคารจากประเทศเดนมาร์ก เข้ามาร่วมถือหุ้น
พ.ศ.
๒๔๔๘ บุคคลัภย์จึงเริ่มดำเนินธุรกิจด้านการค้าระหว่างประเทศ
รวมทั้งการแลกเปลี่ยนเงินตราขึ้นโดยบรรดาพ่อค้าไทยและจีน
โดยเฉพาะพ่อค้าข้าวและกิจการโรงสีข้าว
ซึ่งเป็นสินค้าออกที่สำคัญของไทยขณะนั้นไม่เคยได้รับความเอาใจใส่จากสาขาธนาคารพาณิชย์ต่างประเทศมาก่อน
เมื่อมีบริการธนาคารที่ไม่เลือกบริการแตกต่างกันระหว่างลูกค้า
จึงต่างก็นิยมมาใช้บริการของบุคคลัภย์กันอย่างมากมายธุรกิจด้านการค้าระหว่างประเทศประสบผลสำเร็จอย่างงดงาม
และเป็นธุรกิจที่สร้างผลกำไรให้กับบุคคลัภย์อย่างมากมาย
จากการทดลองดำเนินงานธนาคารพาณิชย์
แล้วขยายขอบเขตของธุรกิจให้กว้างขึ้นเรื่อยๆ จนประสบความสำเร็จเป็นอย่างดี
ธุรกิจธนาคารพาณิชย์ก็คงจะสามารถดำเนินกิจการธนาคารไปได้ตลอดรอดฝั่ง
กรมหมื่นมหิศรราชหฤทัย
จึงทรงตัดสินพระทัยที่จะตั้งธนาคารพาณิชย์ขึ้นดำเนินงานอย่างเปิดเผยและทรงตระหนักดีถึงความสำคัญของธุรกิจด้านการค้าระหว่างประเทศ
โดยเฉพาะด้านการแลกเปลี่ยนเงินตรา
ซึ่งเป็นธุรกิจที่สาขาธนาคารพาณิชย์ต่างประเทศผูกขาดไว้ทั้งหมด
เมื่อบุคคลัภย์ประสบความสำเร็จ
เป็นที่เชื่อถือของคนไทยกิจการได้ขยายธุรกิจอย่างรวดเร็ว และจึงเปิดตัวเป็นธนาคารอย่างเต็มตัว
โดยกราบบังคมทูลขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตเป็นพิเศษ จัดตั้งเป็น “บริษัท
แบงก์สยามกัมมาจล ทุนจำกัด” ในวันที่ ๓๐ มกราคม ๒๔๔๙
โดยพระกรุณาโปรดเกล้าฯพระราชทานพระบรมราชานุญาตจากพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
รัชกาลที่ ๕ ให้ประกอบธุรกิจธนาคารพาณิชย์ได้อย่างเป็นทางการ
โปรดเกล้าฯให้ใช้ตราอาร์มแผ่นดินมีข้อความว่า “ตั้งโดยพระบรมราชานุญาต”
ติดหน้าธนาคารเป็นแห่งแรก
จนในสมัยรัชกาลที่
๖ จึงเปลี่ยนตราอาร์มทุกแห่งเป็นตราครุฑทางการท่ามกลางการต่อต้านอย่างหนักจากธนาคารพาณิชย์ต่างประเทศ
และถูกขยายผลกลายเป็นเรื่องการเมืองระหว่างประเทศ
เนื่องจากอังกฤษและฝรั่งเศสต่างจดจ้องและจับผิดไทยในเรื่องนี้มากเรื่องที่ว่า
การที่เสนาบดีกระทรวงพระคลังมหาสมบัติ มีส่วนในการบริหารงานธนาคารพาณิชย์
ย่อมเป็นการไม่ยุติธรรมแก่ธนาคารพาณิชย์อื่นๆ เหตุการณ์จึงเปลี่ยนไปเป็นเรื่องการเมืองระหว่างประเทศขึ้น
จนกระทั่ง นายเวสเตนการ์ด(Mr. Westengard) ที่ปรึกษาราชการทั่วไปของรัฐบาลเสริมว่า “ประเทศทั้งสองอาจจะเรียกร้องจากไทยก็ได้”
ดังนั้นเพื่อป้องกันมิให้ชาติตะวันตกใช้ความไม่พอใจนี้
เป็นข้ออ้างในการบีบบังคับทางการเมืองต่อไทยกับทั้งเพื่อยุติการขัดขวางความพยายามในการก่อตั้งธนาคารพาณิชย์ของคนไทย
กรมหมื่นมหิศรราชหฤทัยจึงทรงตัดสินพระทัยเสียสละโดยขอลาออกจากตำแหน่งเสนาบดีกระทรวงพระคลังมหาสมบัติ
เมื่อวันที่ ๒๔ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๔๙ด้วยทรงเห็นแก่ประโยชน์ส่วนรวมเป็นสำคัญ
ส่งผลให้การบีบคั้นกดดันจากอังกฤษและฝรั่งเศสที่มีต่อไทยมาตลอด ๑ ปี
จึงยุติลงได้ในที่สุด
นับตั้งแต่นั้นมาก็กลายมาเป็น
“ต้นแบบธนาคารไทย” โดยริเริ่มนำระบบและแนวคิดของการให้บริการ รับฝากเงินออมทรัพย์
และบริการบัญชีกระแสรายวัน (Current
Account) ถอนเงินโดยใช้เช็คมาให้บริการแก่ประชาชนและในปี พ.ศ.
๒๔๕๑ บริษัท แบงก์สยามกัมมาจล
ทุนจำกัดได้ย้ายจากบ้านหม้อไปอยู่ริมแม่น้ำเจ้าพระยาที่ตลาดน้อย สัมพันธวงศ์ผู้ถือหุ้นชาวต่างประเทศได้ขอถอนหุ้นทั้งหมดและผู้จัดการฝ่ายต่างประเทศก็ขอลาออก
ดังนั้น แบงก์สยามกัมมาจล
จึงไม่มีผู้ถือหุ้นสำคัญเป็นชาวต่างประเทศมาตั้งแต่ครั้งนั้น
การขยายสาขาของแบงก์สยามกัมมาจล
จากการที่มีชนชาติอังกฤษเข้าไปทำเหมืองแร่ดีบุกอยู่ในภาคใต้ของประเทศไทยเป็นอันมาก
นอกจากนี้กิจการสวนยางพาราก็มีการดำเนินงานที่ภาคใต้กว้างขวางขึ้น
ธนาคารจึงได้ตัดสินใจเปิดสาขาขึ้นที่อำเภอทุ่งสง ชุมทางรถไฟสายใต้
จังหวัดนครศรีธรรมราช ใน พ.ศ. ๒๔๖๓
ในภาคเหนือของประเทศ
กิจการป่าไม้ที่ชาวอังกฤษดำเนินการอยู่ จึงได้เปิดสาขาขึ้นที่จังหวัดเชียงใหม่
และกิจการผลิตใบยาสูบในภาคเหนือเป็นธุรกิจที่สำคัญ จึงเปิดสาขาขึ้นที่จังหวัดลำปาง ในพ.ศ.
๒๔๗๓ นับได้ว่า
แบงก์สยามกัมมาจลได้นำระบบธนาคารสาขาเข้ามาใช้ในประเทศไทยเป็นครั้งแรก
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น